Τήλος:
Το «πράσινο» νησί των Δωδεκανήσων

Ανάμεσα στην ηφαιστειακή Νίσυρο και την κοσμοπολίτικη Ρόδο βρίσκεται το πρώτο «πράσινο» νησί της Μεσογείου, η μικροσκοπική Τήλος, με τους χαλαρούς ρυθμούς, τις δαντελωτές ακτές, τα επιβλητικά βουνά, τα μεσαιωνικά κάστρα, τις βυζαντινές εκκλησίες και τις εύφορες κοιλάδες.

Τόπος ξεχωριστός, που αποτέλεσε κατοικία των τελευταίων νάνων ελεφάντων της Ευρώπης πριν από χιλιάδες χρόνια, η Τήλος προσφέρει ένα εκτεταμένο δίκτυο μονοπατιών για να την ανακαλύψετε πεζοπορικά, ενώ οι λάτρεις της παρατήρησης πουλιών θα δείτε πολλά σπάνια είδη που ζουν και αναπαράγονται στα 12 βουνά του νησιού, καθώς θα απολαμβάνετε τις μυρωδιές από βοτάνια, φρύγανα και άγριες ορχιδέες.

Ένα νησί φιλόξενο, με ήπια τουριστική ανάπτυξη, κοινωνικά ανοιχτό στην ποικιλότητα, φιλικό στο περιβάλλον και ενεργειακά αυτόνομο από ανανεώσιμες πηγές, η απομακρυσμένη Τήλος σας καλεί να την ανακαλύψετε!

Η ζωή του νησιού συγκεντρώνεται κυρίως σε τρεις οικισμούς, το Μεγάλο Χωριό – την πρωτεύουσα του νησιού, τα Λιβάδια, ο οικισμός του λιμανιού, και το παραθαλάσσιο χωριό του Αγίου Αντωνίου στα βόρεια της Τήλου, στις παρυφές μιας εύφορης κοιλάδας.

Κτισμένο στις αρχές του 19^ου αι., το Μεγάλο Χωριό απλώνεται κάτω από το Κάστρο των Ιπποτών στους πρόποδες του λόφου του Αγίου Στεφάνου, με τα χαρακτηριστικά λευκά πέτρινα σπίτια και τις ολάνθιστες αυλές.

Ανεβείτε ως το μεσαιωνικό Κάστρο των Ιωαννιτών Ιπποτών του 15^ου αι., που οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια της ελληνιστικής ακρόπολης και το ιερό του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Απολαύστε τη θέα προς τον γεμάτο εσπεριδοειδή κάμπο της Ερίστου, το αρχαίο λιμάνι της και το ψαροχώρι του Αγίου Αντωνίου. Εντός του κάστρου επισκεφθείτετη βυζαντινή εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Επισκεφθείτε το Παλαιοντολογικό Μουσείο Τήλου, στο Μεγάλο Χωριό, όπου εκτίθενται απολιθωμένα οστά από τους νάνους ελέφαντες που ζούσαν στο νησί (από το 4.500 π.Χ.), καθώς και δείγματα νεολιθικής κεραμικής. Πρόκειται για σπουδαία ευρήματα που προέκυψαν από την ανασκαφή στο σπήλαιο Χαρκαδιό, που βρίσκεται ανάμεσα στο Μεγάλο Χωριό και στα Λιβάδια.

Στα Λιβάδια απολαύστε τη θέα στο Αιγαίο από το μεσαιωνικό κάστρο της Αγιοσυκιάς (15ος αιώνας),.

Κάντε μια στάση στον ερειπωμένο μεσαιωνικό οικισμό του Μικρού Χωριού με τα 220 πέτρινα σπίτια χωρίς σκεπές πλέον, που ιδρύθηκε τον 15^ο αι. από τουςΙππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννηκαι εγκαταλείφθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Περπατήστε στα λιθόστρωτα μονοπάτια και παρατηρήστε τις βυζαντινές εκκλησίες του 14^ου και 15^ουαιώνα, αλλά και εκείνες της Κοίμησης της Θεοτόκου (1787) και της Τίμιας Ζώνης (1861) για να θαυμάσετε τις σπάνιες νωπογραφίες τους. Στο ακατοίκητο αυτό χωριό, τα καλοκαίρια λειτουργεί ένα μπαρ, όπου τα βράδια θα απολαύσετε το ποτό σας, με τα φωτισμένα ερείπια του οικισμού να δημιουργούν μια μοναδική ατμόσφαιρα.

Ανάμεσα σε αιωνόβια πλατάνια και καστανιές που προσφέρουν πολύτιμη δροσιά και σκιά το καλοκαίρι, κτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου, στέκει το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα, που χρονολογείται από τον 15^ο αιώνα. Θαυμάστε την ολάνθιστη βοτσαλωτή αυλή του, το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τις μοναδικές τοιχογραφίες στον τρούλο του.

Ανακαλύψτε τα ξεχωριστά τοπία του νησιού μέσα από τις 30 σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές, αλλά και τη φύση της, καθώς η Τήλος χαρακτηρίζεται ως ένα μοναδικό οικολογικό πάρκο, όπου αναπαράγονται περισσότερα από 125 είδη σπάνιων πουλιών, γεγονός που την καθιστά δημοφιλή προορισμό στους παρατηρητές άγριων πουλιών.

Αγαπημένη των εναλλακτικών είναι η παραλία Έριστος, με τη χαρακτηριστική μεγάλη αμμουδιά, αρμυρίκια που προσφέρουν φυσική σκιά και νερά ιδιαίτερα δροσερά, καθώς εδώ καταλήγουν οι πηγές της ομώνυμης εύφορης κοιλάδας. Η παραλία περιβάλλεται από γκριζο-κόκκινους βράχους,  ενώ οι απομονωμένοι ορμίσκοι στην αριστερή της πλευρά προσφέρουν ιδιωτικότητα.

Δίπλα στο λιμάνι της Τήλου βρίσκεται η μεγάλη και δημοφιλής παραλία Λιβάδια, με αρμυρίκια για σκιά, βότσαλα και άμμο. Πρόκειται για μια πλήρως οργανωμένη παραλία που προσφέρεται για θαλάσσια σπορ, όπως κανό και windsurfing, εύκολα προσβάσιμη, με πολλές επιλογές για ταβέρνες και εστιατόρια.

Στα βόρεια του νησιού βρίσκεται ο  γραφικός Άγιος Αντώνιος, μια ήσυχη παραλία με βραχώδες τοπίο, φοίνικες, αρμυρίκια και πανέμορφα νερά, στο βυθό της οποίας διακρίνονται τα ερείπια μιας ελληνιστικής πόλης. Η παραλία είναι μερικώς οργανωμένη, ενώ στο ομώνυμο μικρό ψαροχώρι θα βρείτε και αρκετές ταβέρνες.

Στα 4 χλμ. από τον Άγιο Αντώνιο βρίσκεται η Πλάκα, ένας ήρεμος κολπίσκος με βότσαλο, άμμο και κρυστάλλινα νερά, που περιβάλλεται από ψηλούς ευκάλυπτους και φημίζεται για τα παγώνια που κυκλοφορούν ελεύθερα.

Στην ανατολική πλευρά του νησιού βρίσκεται η απομονωμένη βοτσαλωτή παραλία Λεθρά, με τα πανέμορφα νερά, προσβάσιμη με καΐκι ή πεζοπορικά από τα Λιβάδια.

Στη μικρή Τήλο δε λείπουν οι μοναδικές τοπικές γεύσεις, όπως η κουλουρία (ντόπια χειροποίητα ζυμαρικά) με κόκκινη σάλτσα ή με βούτυρο και τυρί, τα πιταρούδια (ρεβυθοκεφτέδες) και οι τηγανητές χορτόπιτες, το χόντρο (πλιγούρι μαγειρεμένο σε νερό ή γάλα), τα γιαπράκια (ντολμαδάκια με γέμιση κιμά τυλιγμένα σε αμπελόφυλλο), ο χοιρινός καβουρμάς (τσιγαριστό χοιρινό κρέας), η τσουβρά (παραδοσιακή τοματόσουπα Τήλου με πλιγούρι ή ρύζι, κρύα ή ζεστή), οι κουλουσουφάδες (χοιρινά ή μοσχαρίσια έντερα γεμιστά με κιμά ή συκωτάκια, ρύζι και μυρωδικά, τηγανητά με βούτυρο) και το φουκί (χοιρινό τηγανητό με κρεμμύδια και σβησμένο σε ξίδι). Δοκιμάστε επίσης κατσικάκι στο φούρνο με πατάτες ή κατσικάκι γεμιστό με ρύζι στο φούρνο.

Στις ψαροταβέρνες της Τήλου θα βρείτε το περίφημο τηγανητό τηλιακό γαριδάκι σε κουρκούτι, σουπιές γιαχνί, χταπόδι βραστό, σπαγγέτι με κολοχτύπα (οστρακοειδές μεταξύ αστακού και αστακοκαραβίδας), αλλά και φρέσκα ψάρια ημέρας.

Στο νησί παράγεται εκλεκτό θυμαρίσιο μέλι, ενώ σε φούρνους, καφέ και ζαχαροπλαστεία αναζητήστε μελεκούνια (παστέλι από σουσάμι και αμύγδαλο με χαρακτηριστική μαλακή υφή), ξεροτήγανα (δίπλες με σιρόπι), πουγκάκια με γέμιση αμυγδαλόψιχας και σουσάμι, επτάζυμα κουλουράκια.

Στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές πραγματοποιούνται πανηγύρια στο νησί, με πιο φημισμένο εκείνο της Μονής του Αγίου Παντελεήμονα που γιορτάζει στις 27 Ιουλίου. Το τριήμερο πανηγύρι ξεκινάει στις 25 Ιουλίου, με φαγοπότι, παραδοσιακή μουσική, χορό και τραγούδια.

Ανακαλύψετε τη δαντελωτή ακτογραμμή της Τήλου και τις απομονωμένες παραλίες, όπως τον Θολό, τη Σκάφη και τον Άγιο Σέργιο.