Ηράκλειο:
Ταξίδι στους μύθους και την ιστορία

Η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης και πρωτεύουσα του νησιού αποτελεί ένα από τα πιο πολυπληθή αστικά κέντρα στην Ελλάδα και σημαντικό κέντρο καινοτομίας με πολλά πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα.

Χτισμένο στη μέση της βόρειας ακτογραμμής της Κρήτης, το Ηράκλειο υπήρξε διαχρονικά σταυροδρόμι τριών ηπείρων και σπουδαίων πολιτισμών της Μεσογείου που σημάδεψαν τη μοναδική πολιτισμική ταυτότητα του τόπου.

Από αρχαίο λιμάνι της μινωϊκής Κνωσού και αραβικό οχυρό του Χάνδακα, έως την αριστοκρατική Κάντια της Ενετικής Δημοκρατίας και την Καντιγιέ της οθωμανικής κυριαρχίας. Κοιτίδα του λαμπρού Μινωικού πολιτισμού και γενέτειρα του σπουδαίου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (ElGreco), το Ηράκλειο είναι σήμερα μια σύγχρονη θαλασσινή πολιτεία, πύλη σε μυθικά παλάτια, τοπία ανέγγιχτης φυσικής ομορφιάς και αρχέγονες παραδόσεις.

Το Ηράκλειο είναι μια σύγχρονη μεσογειακή μητρόπολη με έντονους ρυθμούς ζωής. Στους πεζόδρομους και τις πλατείες του ιστορικού κέντρου, σημαντικά αξιοθέατα διατηρούν ζωντανή τη χρυσή εποχή της Ενετοκρατίας.

Περιηγηθείτε στην πλατεία των Λιονταριών με την περίτεχνη βενετσιάνικη κρήνη Μοροζίνι στο κέντρο της. Περπατήστε στην ιστορική οδό 25^ης Αυγούστου με τα υπέροχα νεοκλασικά, την εντυπωσιακή Λότζια του 16^ου αιώνα και τον εκθαμβωτικό ναό του Αγίου Τίτου.

Και φυσικά, επισκεφτείτε το εκπληκτικό Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου, την κιβωτό του μινωικού πολιτισμού, για να θαυμάσετε τον Δίσκο της Φαιστού, έναν από τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς γρίφους του κόσμου.

Το παλιό ενετικό λιμάνι με το εμβληματικό μεσαιωνικό φρούριο Κούλες προσφέρει μια ρομαντική νότα στη σύγχρονη πόλη και προσκαλεί τον επισκέπτη σε μια αξέχαστη βόλτα κατά μήκος της προκυμαίας.

Πριν αφήσετε το Ηράκλειο πίσω σας, ανεβείτε στα επιβλητικά τείχη που περιβάλλουν την Παλιά Πόλη, τα ωραιότερα και ισχυρότερα της Μεσογείου κατά τον Μεσαίωνα. Για το ωραιότερο πανοραμικό πλάνο της πόλης, σταθείτε στον προμαχώνα Μαρτινέγκο, σημείο ταφής του παγκοσμίου φήμης Κρητικού συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη.

Το Ηράκλειο αποτελεί την πύλη σε μερικές από τις ωραιότερες παραλίες της Κρήτης. Οι πιο κοσμικές και οργανωμένες βρίσκονται ανατολικά της πόλης, πάνω σε μια τεράστια ακτογραμμή που περιλαμβάνει διάσημα τουριστικά θέρετρα, όπως η Χερσόνησος και τα Μάλια.

Περάστε από την Ακτή, το Χάνι Κοκκίνη, το Παλαιόκαστρο ή την Αμμουδάρα και την Αγία Πελαγία στα δυτικά. Όσοι αγαπούν απομόνωση και τοπία άγριας ομορφιάς, κινούνται προς τον Νότο με τις αμέτρητες ανέγγιχτες παραλίες, στην σκιά των Αστερουσίων Όρεων και τις εκβολές δραματικών φαραγγιών. Ο Κομμός, ο Άγιος Νικήτας με το ομώνυμο μοναστήρι στον βράχο, το Βαθύ, ο Τράφουλας στο Λέντα, ο Ληστής στον Κερατόκαμπο, η παραμυθένια μαύρη παραλία Άσπες και φυσικά, τα θρυλικά Μάταλα των χίπικων 60’s-70’s με τα καταγάλανα νερά και τις αινιγματικές φυσικές σπηλιές στα βράχια.

Η περιοχή του Ηρακλείου, όπως όλο το νησί, προσφέρεται για off road εξερευνήσεις. Τα γυμνά και άνυδρα Αστερούσια Όρη, φυσικό σύνορο ανάμεσα στην πεδιάδα της Μεσαράς και το Λυβικό Πέλαγος, είναι το φυσικό βασίλειο της πέτρας και άγριων φαραγγιών που κόβουν την ανάσα. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας, η πιο συναρπαστική πρόσκληση είναι το πέρασμα μέσα από το εντυπωσιακό Αγιοφάραγγο, ένα μυστηριακό τοπίο επιβλητικών κάθετων βράχων γεμάτο αγριελιές και απροσπέλαστες σπηλιές, που καταλήγει στην ομώνυμη ονειρική παραλία με τα σμαραγδένια νερά. Η διαδρομή από τα Καπετανιανά έως την ιερή κορυφή του Κόφινα και από κει στη Μονή Κουδουμά, προσφέρει ένα ανεπανάληπτο θέαμα.

Απέναντι από το Ηράκλειο, το ακατοίκητο νησάκι Ντία αποτελεί την ιδανική ημερήσια εκδρομή για τους φίλους των αρχαίων ναυαγίων και της αρωματικής χλωρίδας.

Οι φίλοι των γαστρο-οινικών σαφάρι έχουν την μοναδική ευκαιρία να κάνουν μια οργανωμένη ξενάγηση σε αμπελώνες και οινοποιεία γύρω από τα Πεζά, τις Αρχάνες και τις Δαφνές, για γευσιγνωσίες μοναδικών τοπικών κρασιών. 

Λίκνο της μεσογειακής διατροφής, η κρητική κουζίνα αποτελεί μια ωδή στη φύση και τον ανεξάντλητο πλούτο των θησαυρών της αλλά και έκφραση της απαράμιλλης κρητικής φιλοξενίας. Από τα γραφικά ρακάδικα και τα γαστρο-καφενεία έως τα πιο στυλάτα εστιατόρια, κάθε γεύμα είναι ιεροτελεστία και γιορτή για μυημένους ουρανίσκους.

Δοκιμάστε ντάκο (κρίθινο παξιμάδι με τριμμένη ντομάτα, ξινομυζήθρα, ελαιόλαδο, ρίγανη ή κάπαρη και ελιές), καλτσούνια τηγανητά ή φούρνου (παραδοσιακά πιτάκια μεγέμιση μυζήθρας ή άγριων χόρτων), χοχλιούς (σαλιγκάρια) μπουρμπουριστούς ή σε κόκκινη σάλτσα με πατάτες τηγανητές, γαμοπίλαφο (πιλάφι με διάφορα κρεατικά), απάκι (καπνιστό χοιρινό), αγκινάρα ωμή ή τουρσί, κρητική γραβιέρα (ΠΟΠ), ελιές θρούμπες, μαραθοπιτάκια, χταπόδι με ελιές, ομελέτα με αγκινάρα, σκιουφιχτά μακαρόνια με κόκκινη σάλτσα, τσιγαριαστό (κατσίκι ή αρνί στην κατσαρόλα), αντικριστό (κρέας κατσικίσιο ή αρνίσιο στη σούβλα).

Αγαπημένα παραδοσιακά γλυκά θεωρούνται τα λυχναράκια (ταρτάκια με γέμιση κρέμας τυριού), μυζηθροπιτάκια με μέλι, η γιαουρτόπιτα, τα ξεροτήγανα.

Η κρητική ρακή και το ρακόμελο αποτελούν βασικά συνοδευτικά σε κάθε γεύμα με μεζέδες. Καθώς όμως το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη οινοπαραγωγική περιοχή της Κρήτης, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε κάποιες από τις τοπικές ποικιλίες.

Το κρητικό γλέντι αποτελεί περήφανο κομμάτι της πολιτιστικής παράδοσης του νησιού και κάθε επισκέπτης οφείλει να μυηθεί στη μυσταγωγία του. Κάθε ιστορική επέτειος, πανηγύρι ή θρησκευτική γιορτή κορυφώνεται με αυτό.

Αν βρεθείτε στο Ηράκλειο τον Μάιο, μην χάσετε τους εορτασμούς της επετείου από την Μάχη της Κρήτης (20 έως 28/5). Στις Αρχάνες, ο Ιούνιος είναι ο μήνας που αναβιώνει το έθιμο του Κλήδονα (24/6), όπου μικροί και μεγάλοι πηδούν πάνω από τις φωτιές.

Γιορτές κρασιού πραγματοποιούνται σε όλη την ενδοχώρα του Ηρακλείου, όπως στις Δαφνές (Ιούλιος) και τις Αρχάνες (Αύγουστος). Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γευτούν διάσημα τοπικά κρασιά και εκλεκτά εδέσματα.

Η μαγική ενδοχώρα του Ηρακλείου (η ενετική Παρακάντια) είναι γεμάτη θησαυρούς για τους λάτρεις της φύσης, της ιστορίας και της αρχαιολογίας. Πέντε χιλιόμετρα νότια της πόλης, το πελώριο ανακτορικό συγκρότημα της Κνωσού ζωντανεύει το μεγαλείο του μινωικού πολιτισμού σε όλη του τη λαμπρότητα και τη μυθική του αίγλη.

Ακόμα πιο νότια, σε μια εντυπωσιακή τοποθεσία με θέα στην απέραντη πεδιάδα της Μεσαράς, το ανάκτορο της Φαιστού εντυπωσιάζει με τη μεγαλοπρέπειά του και προσκαλεί σε μια περιπλάνηση στο βασίλειο του μυθικού βασιλιά Ραδάμανθυς.

Επόμενος σταθμός, η αρχαία Γόρτυνα, πρωτεύουσα της ρωμαϊκής Κρήτης, για έναν περίπατο στον εκπληκτικό ναό του Αγίου Τίτου, το ρωμαϊκό Ωδείο και την Μεγάλη Επιγραφή (τον αρχαιότερο και πληρέστερο κώδικα δικαίου στην Ελλάδα).

Θεματοφύλακες αρχέγονων παραδόσεων, τα όμορφα χωριά της κρητικής ενδοχώρας αξίζουν μια ξεχωριστή επίσκεψη. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στις αρχοντικές Αρχάνες, ένα τόπο πρότυπης οικιστικής ανάπτυξης με θαυμάσια αρχιτεκτονική, εξαιρετικά μουσεία και μακραίωνη οινική παράδοση. Επίσης, στο Χουδέτσι, τις Δαφνές, το Βενεράτο, τους Άνω και Κάτω Ασίτες, τη Μυρτιά όπου λειτουργεί ένα σύγχρονο διαδραστικό μουσείο για την ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη.

Οι λάτρεις της φύσης μπορούν να περιηγηθούν στο προστατευόμενο Δάσος Ρούβα και να θαυμάσουν τη μεγαλύτερη αποικία πρίνων στην Ευρώπη. 

Επισκεφτείτε το ιδιαίτερο Μουσείο El Greco (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) στο Φόδελε, γενέτειρα του σπουδαιότερου Κρητικού ζωγράφου της Αναγέννησης.