Ανάφη:
Εναλλακτική και γαλήνια

Στο νοτιοανατολικότερο άκρο των Κυκλάδων και στη σκιά της διάσημης Σαντορίνης, ξεπροβάλλει η Ανάφη, ο βράχος που εμφάνισε ο θεός Απόλλωνας μέσα στη σκοτεινή καταιγίδα για να βρουν καταφύγιο οι Αργοναύτες του Ιάσονα.

Λουσμένη στο άπλετο μεσογειακό φως, γοητευτική και απόκοσμη, η Ανάφη κουβαλάει μνήμες αιώνων ιστορίας. Από τους Δωριείς που την πρωτοαποίκησαν τον 8^ο αιώνα π.Χ., την ακμή της ως ισχυρή πόλη-κράτος κατά την κλασική και ελληνιστική εποχή, την κατάκτησή της από Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Ενετούς και Τούρκους, τα χρόνια της απελευθέρωσης αλλά και το Μεσοπόλεμο όταν ήταν τόπος εξορίας για πολιτικούς κρατούμενους. Μνημεία του παρελθόντος βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί, μαρτυρώντας έναν τόπο πλούσιο σε αφηγήσεις. Εδώ, φύση και άνθρωποι προσφέρουν ένα φιλόξενο καταφύγιο ηρεμίας και γαλήνης όπου το μεγαλείο της απλότητας συναντά την ξεχασμένη τέχνη της βραδύτητας.

Εξαίρετο δείγμα της αναφιώτικης μαστοριάς είναι η Χώρα, ο μοναδικός οικισμός του νησιού. Κτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου κάτω από το βενετσιάνικο κάστρο, μαγεύει τον επισκέπτη με την ρομαντική της ατμόσφαιρα. Περιηγηθείτε στα πλακόστρωτα ελικοειδή σοκάκια, ανάμεσα σε κάτασπρα θολωτά σπιτάκια με ασβεστωμένες αυλές και πολύχρωμες βουκαμβίλιες, σε γραφικούς ανεμόμυλους και πανέμορφα ξωκλήσια με βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες. Εδώ χτυπά η καρδιά της Ανάφης από τα μεσαιωνικά χρόνια και ανταμώνουν τα καλοκαίρια ντόπιοι και επισκέπτες για αυθόρμητα γλέντια με ανοιχτή θέα στο Κρητικό Πέλαγος. Εδώ εκτίθεται και η Αρχαιολογική Συλλογή από ρωμαϊκά αγάλματα και γλυπτά που ανασκάφηκαν στο Καστέλι (η αρχαία Ανάφη).

Ο αρχαιολογικός χώρος στην κορυφή του λόφου «Καστέλι», σε ύψος 327 μέτρων, μαρτυρά το λαμπρό παρελθόν της αρχαίας πόλης – κράτους των Αναφαίων. Θαυμάστε τα ερείπια του ισχυρού τείχους, σημαντικά κατάλοιπα της νεκρόπολης με εντυπωσιακούς τάφους και ρωμαϊκά επιτύμβια μνημεία, όπως η μαρμάρινη σαρκοφάγος δίπλα στο γραφικό ξωκλήσι της Παναγίας Δοκάρι. Τίποτα δεν προετοιμάζει τον επισκέπτη για την θέα του μεγαλειώδους Κάλαμου, το κόσμημα της Ανάφης και το πιο διάσημο φυσικό μνημείο του νησιού. Πρόκειται για έναν τεράστιο ασβεστολιθικό βράχο που υψώνεται 460 μέτρα πάνω από τη θάλασσα και αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο μονόλιθο της Μεσογείου, μετά το Γιβραλτάρ. Ο θρύλος λέει πως όποιον τον πλησιάζει, νιώθει να έλκεται από μια τρομακτική δύναμη.

Στην ψηλότερη κορυφή του Κάλαμου δεσπόζει η Μονήτης Παναγίας της Καλαμιώτισσας, ένα μικρό κομψοτέχνημα του 18ου αιώνα, χτισμένο στη θέση ενός μεσαιωνικού οχυρού. Μια μονόχωρη εκκλησία με λευκό τρούλο και καμπαναριό, λίγα κελιά και μια δεξαμενή νερού συγκροτούν το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο του νησιού. Η θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου από το μπαλκονάκι της μονής κόβει την ανάσα.

Κατηφορίζοντας τον βράχο, πάνω στον στενό ισθμό που ενώνει την χερσόνησο του Κάλαμου με τον κύριο όγκο του νησιού, βρίσκεται η ιστορική Μονή της Ζωοδόχου Πηγής, ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα των Κυκλάδων από τα χρόνια Τουρκοκρατίας μέχρι σήμερα. Είναι χτισμένη σε μια μαγευτική τοποθεσία, πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού του Απόλλωνα Αιγλήτη, και αποτελεί έργο των Αργοναυτών σύμφωνα με την μυθολογία. Ο ναός συνδεόταν με το Καστέλι μέσω της λιθόστρωτης Ιεράς Οδού. Στην κατασκευή του μοναστηριού χρησιμοποιήθηκε αρχαίο οικοδομικό υλικό όπως τμήματα της τοιχοποιίας του ναού και κίονες.

Επόμενος σταθμός, το Δρακοντόσπηλο, στη βόρεια πλευρά του Κάλαμου. Είναι ένας από τους πιο ιδιαίτερους γεωλογικούς σχηματισμούς στην Ανάφη, με εντυπωσιακό στόμιο 10 μέτρων ύψους. Ο εσωτερικός του διάκοσμος σε χρυσοπράσινα χρώματα αποτελείται από κολώνες, φυσικές γούρνες και σταλακτίτες. Η πρόσβαση γίνεται μόνο μέσω δύσβατου μονοπατιού.

Οι παραλίες του νησιού αποτελούν οάσεις ηρεμίας και περισυλλογής με κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά. Από τις αμμουδερές και απάνεμες του Νότου έως τις βραχώδεις και πιο απομονωμένες του Βορρά.

Οι πιο δημοφιλείς και εύκολα προσβάσιμες βρίσκονται στη νότια ακτογραμμή. Ο φημισμένος Ρούκουνας, μια από τις μεγαλύτερες αμμουδιές στο Αιγαίο δίπλα σε έναν μικρό κάμπο από ελιές και φραγκοσυκιές. Οι οικογένειες κατακλύζουν το Κλεισίδι, λίγο μετά το λιμάνι. Μεγάλη και εξωτική, η παραλία διαθέτει πολύ καλή οργάνωση και ρηχά τυρκουάζ νερά για μικρούς κολυμβητές. Από εδώ, ένα παραθαλάσσιο μονοπάτι βγάζει στο Κατσούνι, μια ήσυχη μικρή παραλία με κρυστάλλινα νερά και ψιλή άμμο. Επιβλητική και βραχώδης, η εξωτική Φλαμουρού εκπέμπει μια απόκοσμη ατμόσφαιρα. Η βοτσαλωτή παραλία του Μεγάλου Ποταμού. Το εντυπωσιακό Μοναστήρι (Πρασιές), στη σκιά του επιβλητικού μονόλιθου του Κάλαμου. Οι Άγιοι Ανάργυροι με τα απότομα βράχια και το ομώνυμο εκκλησάκι.

Η Ανάφη είναι ένα νησί ιδανικό για περιηγήσεις και πεζοπορία. Η αναφιώτικη ενδοχώρα προσφέρει ένα δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών 18 χιλιομέτρων, χαραγμένες πάνω σε αρχαίες οδούς . Περπατήστε τη θρυλική Ιερά Οδό που ένωνε από την αρχαιότητα το Καστέλι με τον Ναό του Απόλλωνα. Στην αναφιώτικη εξοχή θαυμάστε τις περίφημες «κατοικιές», διατηρητέα κτίσματα - αγροικίες για βοσκούς και ξεχωριστά δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής στο Αιγαίο.

Οι πιο τολμηροί ακολουθούν το ανηφορικό μονοπάτι που ενώνει την Μονή της Ζωοδόχου Πηγής με την Μονή της Καλαμιώτισσας, στην κορυφή του Κάλαμου, σε διαρκή οπτική επαφή με το απέραντο γαλάζιο. Οι ρομαντικοί διανυκτερεύουν με υπνόσακους στον περίβολο του μοναστηριού για να υποδεχθούν την ανατολή του ηλίου. Ο Κάλαμος αποτελεί επίσης δημοφιλές πεδίο αναρρίχησης για δεινούς ορειβάτες και αθλητές του bouldering.

Η Ανάφη παράγει εξαιρετικό θυμαρίσιο μέλι αλλά και λευκό κρασί, το περίφημο στροφυλιάτικο. Στα ταβερνάκια του νησιού θα γευθείτε πεντανόστιμες αναφιώτικες σπεσιαλιτέ όπως κατσικάκι ντόπιο στο φούρνο, χειροποίητα σπιτικά ζυμαρικά όπως μπαλόθια και πιτάρια, τζονάρι (παστό χοιρινό κρέας με κρεμμύδια και πατάτες), ντοματοκεφτέδες αλλά και την φημισμένη αστακομακαρονάδα.

Μην παραλείψτε να προμηθευτείτε ζαφοριστό ψωμί, ζυμωτό τυρόψωμο με άρωμα ζαφοράς. Η αναφιώτικη ζαχροπλαστική παράδοση περιλαμβάνει τα μελιτερά (γλυκά τυροπιτάκια με αυγά και μυζήθρα), τα γεμιστά ή σκαλτσούνια Ανάφης (μισοφέγγαρα λεπτής ζύμης με μέλι, σουσάμι και καρύδι), σησαμόμελο (σουσάμι με μέλι και κανέλα) και το κυκλαδίτικο κουφέτο (γλυκές μπουκιές από αγνό αναφιώτικο μέλι και αμυγδαλόψιχα) που συνοδεύει εξαίσια τον ελληνικό καφέ στα καφενεία της Χώρας.

Τα πανηγύρια του νησιού είναι το καλύτερο μέρος για να γνωρίσετε την αυθεντική φιλοξενία των Αναφιωτών. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο πανηγύρι γίνεται στις7-8 Σεπτεμβρίου για τον εορτασμό της Παναγίας της Καλαμιώτισσας, στο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής. Στους συμμετέχοντες προσφέρεται γεύμα και δείπνο με τοπικά φαγητά.

Με ένα μεγάλο πανηγύρι κορυφώνονται τον Αύγουστο οι αθλητικές εκδηλώσεις “Υακίνθεια”. Το υπαίθριο γλέντι στήνεται στην πλατεία του Αγίου Νικολάου στην Χώρα όπου ντόπιοι και επισκέπτες απολαμβάνουν χορό με ζωντανή μουσική, φαγητό και άφθονο κρασί.

Κάνετε τον περίπλου του νησιού. Θα ανακαλύψετε παρθένες παραλίες εκπληκτικής ομορφιάς αλλά και τα μικρά νησάκια (Φτενά, Παχιά, Μακρά) απέναντι από την Ανάφη. Η εικόνα των πανύψηλων κάθετων βράχων του Κάλαμου από τη θάλασσα είναι ένα θέαμα που προκαλεί δέος.