Αμοργός:
Ταξίδι στο απέραντο γαλάζιο

Ορεινοί όγκοι κι ένα τοπίο βραχώδες κι απόκρημνο, που σε συνδυασμό με το βαθύ μπλε της θάλασσας δημιουργούν ένα σκηνικό που κόβει την ανάσα.

Η Αμοργός, στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυκλάδων, τόπος έμπνευσης καλλιτεχνών και διάσημη από την ταινία «Απέραντο Γαλάζιο», προσελκύει όσους αναζητούν χαρακτηριστικό κυκλαδίτικο χρώμα, ήπιους ρυθμούς και στιγμές χαλάρωσης.

Στη Χώρα της, που συγκαταλέγεται στις ομορφότερες των Κυκλάδων, αλλά και στα δυο λιμάνια της (Αιγιάλη και Κατάπολα) συγκεντρώνονται οι πιο ζωντανοί οικισμοί, με δωμάτια, ταβέρνες και μπαρ ενώ στα γραφικά χωριά της με τα περιποιημένα καλντερίμια θ’ απολαύσετε βόλτες στο μοναδικό τοπίο αυτού του ξεχωριστού νησιού.

Εμβληματικό και άκρως εντυπωσιακό τοπόσημο του νησιού, αποτελεί η Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, χτισμένη το 1088 κατακόρυφασε έναν απόκρημνο βράχο. Μη διστάσετε να ανεβείτε τα 350 σκαλιά που οδηγούν στην είσοδο του Μοναστηριού και μην παραλείψετε μια επίσκεψη στο αρχονταρίκι, όπου θα δοκιμάσετε ψημένη ρακή και τοπικό λουκούμι. Η ιστορία, η αρχιτεκτονική και η θέα, σίγουρα θα σας ανταμείψουν.

Η Χώρα της Αμοργού, μη ορατή από τη θάλασσα για προστασία από τους πειρατές, είναι φημισμένη για τα καμαροσκέπαστα σοκάκια της, τον παραδοσιακό οικισμό με τα ανθισμένα γιασεμιά και τις βουκαμβίλιες, τις κατάλευκες εκκλησίες, αλλά και τους δυνατούς ανέμους του σημείου όπου βρίσκεται κτισμένη. Συνεχίστε μέχρι την πλατεία του Καλογερικού με την εκπληκτική θέα στο απέραντο Αιγαίο και το βράδυ απολαύστε το ποτό σας στα παρεΐστικα μπαράκια της. Από το Καλογερικό ξεκινά πεζοπορικό μονοπάτι για την Χοζοβιώτισσα, ενώ στην κεντρική πλατεία, τη Λόζα, θα απολαύσετε ελληνικό καφέ στη χόβολη, γλυκά και ροφήματα από τοπικά αμοργιανά βότανα, κάτω από τα πλατάνια.

Επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο, τον Ενετικό πύργο του Γαβρά όπου στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, αλλά και τους 11 ανεμόμυλους κοντά στη συνοικία του Τρούλλου.

Σαν σκηνικό παλιάς ελληνικής ταινίας μοιάζουν τα Θολάρια, ένα από τα ομορφότερα χωριά των Κυκλάδων, κτισμένο αμφιθεατρικά, στα 200 μέτρα πάνω από την Αιγιάλη. Τυπική κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, ασβεστωμένα καλντερίμια, όμορφα ταβερνάκια και παραδοσιακά καφενεία, μπαράκια και διαδρομές με ιδιαίτερη γοητεία.

Από εκεί μπορείτε να κατηφορίσετε ως την παραθαλάσσια Αιγιάλη με τα πόδια, απολαμβάνοντας τη θέα στον όρμο κι εκεί να ξενυχτήσετε στα beach bar της.

Απέναντι από τα Θολάρια βρίσκεται το γραφικό χωριό Λαγκάδα,με το μικροσκοπικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας σφηνωμένο σε ένα βράχο. Στη Λαγκάδα θα απολαύσετε βόλτες, όμορφα καφέ και παραδοσιακές ταβέρνες.

Φεύγοντας από την Αιγιάλη, στο δρόμο προς τη Χώρα, θα συναντήσετε τον Ασφοντυλίτη, έναν εγκαταλελειμμένο αγροτικό οικισμό με πλούσια ιστορία και εντυπωσιακή θέα στο νότιο τμήμα του νησιού, γνωστό για τις ιδιαίτερες ζωγραφιές στα βράχια.

Στον δρόμο για την Κάτω Μεριά, βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Βαλσαμίτη, που παίρνει το όνομά του από τον βάρσαμο ή άγριοδυόσμο που φυτρώνει στην περιοχή. Λέγεται ότι σημείο αυτό προϋπήρχε ένα αρχαίο ιερό, με χαρακτήρα υδρομαντείου.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή για την ήσυχη Κάτω Μεριά, θα συναντήσετε τα χωριά Αρκεσίνη, Καμάρι, Βρούτση και Κολοφάνα. Στον όρμο της Καλοταρίτισσας θα δείτε το ναυάγιο της Αμοργού, το μισο-βυθισμένο πλοίο «Ολυμπία», ενώ από την παραλία της Καλοταρίτισσας περνάτε απέναντι, στο νησάκι της Γραμβούσας. 

Το γραφικό λιμάνι των Καταπόλων σφύζει από ζωή τα καλοκαίρια, καθώς εδώ συγκεντρώνονται πολλά καφέ, ζαχαροπλαστεία, ταβέρνες και μπαρ, όλα δίπλα στη θάλασσα.

Η μικρή και βραχώδης παραλία της Αγίας Άννας κοντά στη Χώρα, είναι και η πιο δημοφιλής του νησιού, καθώς εδώ γυρίστηκε μέρος της ταινίας «Απέραντο γαλάζιο» του Λυκ Μπεσόν, ενώ κολυμπώντας στα βαθιά νερά της διακρίνεται το Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας. Το εκκλησάκι της Αγίας Άννας, κατεβαίνοντας προς την παραλία, αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό τοπόσημο.

Στην Κάτω Μεριά βρίσκεται ακόμα μια εντυπωσιακή παραλία, ο Μούρος με το χαρακτηριστικό μαύρο βότσαλο, τα απόκρημνα βράχια και τα εντυπωσιακά βαθιά μπλε νερά της με τις γύρω σπηλιές κι έναν βυθό που προκαλεί για εξερεύνηση. Η παραλία είναι προσβάσιμη με πετρόκτιστες σκάλες πάνω στα βράχια.

Στα βόρεια του νησιού, κοντά στην Αιγιάλη, θα συναντήσετε τον Άγιο Παύλο, παραλία με άμμο και άσπρα βότσαλα ιδανική για οικογένειες, από όπου μπορείτε να πάρετε το καϊκάκι για τη νησίδα Νικουριά, με τα πανέμορφα τυρκουάζ νερά.

Απέναντι από την Αιγιάλη, βρίσκεται η παραδεισένια Λεβρωσός με τη χρυσαφένια ψιλή άμμο και τα κρυστάλλινα ρηχά νερά της. Εδώ θα βρείτε φυσική σκιά από τα αλμυρίκια στο πίσω μέρος της, ενώ μπορείτε να την προσεγγίσετε και πεζοπορικά από τα Θολάρια.

Η μεγάλη, αμμώδης παραλία της Αιγιάλης σε σχήμα πέταλου, είναι πλήρως οργανωμένη, με beach bar, καφέ και ταβέρνες, ενώ διαθέτει και φυσική σκιά από τα αρμυρίκια που την περιβάλλουν.

Κοντά στα Κατάπολα και σε σημείο προστατευμένο από τους ανέμους βρίσκεται το Μαλτέζι, με ψιλή χρυσαφένια αμμουδιά και τυρκουάζ νερά, beach bar και ξαπλώστρες. Μπορείτε να πάτε με καΐκι από τα Κατάπολα, ή να ακολουθήσετε μια εικοσάλεπτη πεζοπορική διαδρομή από το χωριό Ξυλοκερατίδι.

«Ψημένη» αποκαλούν στην Αμοργό το περίφημο ζεστό λικέρ ρακής με μέλι, μπαχαρικά και ξερά φρούτα, που θα βρείτε σε διάφορες παραλλαγές.

Το πιο γνωστό ντόπιο πιάτο είναι το πατατάτο, που φτιάχνεται με κοκκινιστό κατσίκι ή αρνί και πατάτες στο φούρνο, αλλά και ο Καλόγηρος, καλοκαιρινή πανδαισία με μελιτζάνες και κρέας, ντομάτα, φέτα και κασέρι στο φούρνο.

Ξεχωριστό έδεσμα αποτελεί η Αμοργιανή φάβα, που οι ντόπιοι αποκαλούν «το φάβα» ή «κατσούνι» και προέρχεται από ένα είδος αρακά.

Δοκιμάστε τον τοπικό καβουρμά, το τυρί Μαλακά, αρωματικό μέλι και παύλους (παξιμάδια από σιταροκρίθι). Από τα παραδοσιακά γλυκά, ξεχωρίζουν τα ξεροτήγανα, που μοιάζουν με δίπλες αλλά χωρίς αυγό και το ντόπιο παστέλι.

Στα πανηγύρια του νησιού σερβίρονται πατατάτο, κοφτό (πιάτο με βάση το σιτάρι), ξιδάτο (είδος πατσά από κατσικίσιο κρέας), ρεβίθια και πιλάφι με χταπόδι.

Σχεδόν όλο το χρόνο γίνονται εκδηλώσεις και πανηγύρια για τις θρησκευτικές γιορτές στο νησί, όπως το δημοφιλέστατο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής τον Ιούλιο, που πραγματοποιείται στην Αρκεσίνη, με χιλιάδες μερίδες φαγητού να προετοιμάζονται για τους επισκέπτες που συρρέουν.

Αν βρεθείτε στο νησί την παραμονή του Άι Γιάννη του Κλήδονα στις 23 Ιουνίου, μη χάσετε το έθιμο με τις φωτιές στη Λόζα (Χώρα), που ακολουθείται από παραδοσιακό γλέντι.

Μεγάλο πανηγύρι πραγματοποιείται στις 14 και 15 Αυγούστου στη Λαγκάδα, με ντόπια εδέσματα, μουσική και χορό. Την πρώτη Κυριακή μετά τον Δεκαπενταύγουστο, διοργανώνεται η γιορτή του παστελιού, στην πλατεία της Λόζας στη Χώρα, όπου παρουσιάζονται όλα τα στάδια παρασκευής του και ακολουθεί γλέντι.

Μοναδική εμπειρία αποτελεί ο εορτασμός του Πάσχα στο νησί, όπου κατά τον Επιτάφιο τα καλντερίμια είναι στρωμένα με ρίγανη και φασκόμηλο, ενώ οι φωτιές που καίνε στα μικρά τενεκεδάκια κατά μήκος της διαδρομής, δημιουργούν ένα κατανυκτικό σκηνικό.

Ανακαλύψετε τις πεζοπορικές διαδρομές του νησιού και τις πιο δυσπρόσιτες παραλίες με καραβάκια που κάνουν τον περίπλου.