Μπορεί να μην έχει την αίγλη του Παρθενώνα, αλλά ο Ναός της Αφαίας λέγεται ότι ενέπνευσε τον Ικτίνο και τον Καλλικράτη στο σχεδιασμό του αθηναϊκού μνημείου. Χτισμένος πάνω σε ένα λόφο ύψους 160 μέτρων, είναι δωρικού ρυθμού, κατασκευασμένος από τοπικό πωρόλιθο, αποτελεί τομή για την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική αφού επαναδιαπραγματεύεται τις, έως τότε, (490 π.Χ.) αναλογίες. Ο Ναός περιτριγυρίζεται από ένα πλούσιο πευκώνα με απρόσκοπτη θέα στο Σαρωνικό.
Επιμένοντας στον αρχαιολογικό περίπατο πρέπει να επισκεφτείτε τα ερείπια του προϊστορικού οικισμού στη θέση Κολώνα, την ακρόπολη της Αρχαίας Αίγινας, δίπλα στο λιμάνι του νησιού. Στον λόφο δέσποζε κάποτε ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα, από τον οποίο έχει διασωθεί σήμερα ένας μοναδικός κίονας. Η περιοχή οφείλει το όνομα της σε αυτή την τελευταία κολώνα και στους Βενετσιάνους ναυτικούς που την υπολόγιζαν ως σημάδι προσανατολισμού. Εντός του αρχαιολογικού χώρου, βρίσκεται το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο που χτίστηκε στο, νεοσύστατο τότε, ελληνικό κράτος, το 1829.
Επόμενη στάση στο χρόνο, ο Μεσαίωνας. Αν ανεβείτε στον λόφο της Παλιαχώρας (ή Παλαιοχώρας) θα βρεθείτε σε ένα μεσαιωνικό χωριό του 9ουαιώνα, το οποίο υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού μέχρι και το 1826. Χτισμένο σ’ ένα ύψωμα της ενδοχώρας, 7 χιλιόμετρα από το λιμάνι, για την προστασία από τις επιδρομέςτων Σαρακηνών αποκαλείται «Μυστράς της Αίγινας». Από τις 365 βυζαντινές εκκλησίες (και τα 800 σπίτια) διατηρούνται σήμερα μόνο οι 38 βασιλικού ρυθμού. Κατά την περιπλάνηση στο χωριό, μην παραλείψετε να ανεβείτε μέχρι την κορυφή του λόφου όπου είναι διακριτά ίχνη από το βενετσιάνικο κάστρο του 1654.
Μπροστά από την Παλιαχώρα βρίσκεται το θρησκευτικό τοπόσημο της Αίγινας, η μονή του Αγίου Νεκταρίου, ένα από τα μεγαλύτερα μοναστήρια των Βαλκανίων. Χιλιάδες πιστών συρρέουν εκεί κάθε χρόνο, καθώς ο άγιος Νεκτάριος πιστεύεται πως πραγματοποίησε θαύματα ενώ βρισκόταν εν ζωή. Το μοναστήρι επαναλειτούργησε από τον ίδιο το 1904. Τα έργα αποκατάστασης του, ξεκίνησαν από το 1973 και ολοκληρώθηκαν το 1994, πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού. Το λείψανό του αγίου φυλάσσεται στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας.
Η ορεινή πλευρά της Αίγινας παραμένει άγνωστη στους περισσότερους επισκέπτες - κι όμως πρόκειται για ένα νησί με μεγάλο περιπατητικό ενδιαφέρον. Εννέα μονοπάτια της έχουν πιστοποιηθεί - τα περισσότερα από αυτά βατά - που περνούν μέσα από παραδοσιακούς οικισμούς, μύλους διάσπαρτα εκκλησάκια, σουβάλες (δεξαμενές για τη συλλογή βρόχινου νερού) και φυσικά τη νησιωτική φύση. Ο γύρος του Ελλάνιου Όρους είναι ίσως η πιο δημοφιλής διαδρομή, 8.8 χιλ. που διασχίζει παλιούς γεωργοκτηνοτροφικούς οικισμούς του νησιού: Ξεκινάει από το Ανιτσαίο, συνεχίζει στους Βλάχηδες, το Σφεντούρι, την Αχλάδα, την Ανάληψη και καταλήγει στους Ταξιάρχες. Φτάνοντας στην κορυφή του όρους απολαύστε την υπέροχη θέα, εκεί όπου βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου ναού του Δία. Σήμερα, εκεί υπάρχει το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία.
Ανάμεσα στα ορεινά χωριά της Αίγινας, ξεχωρίζουμε την Παχειά Ράχη, άλλοτε γενέτειρα Αγωνιστών του 1821, σήμερα κηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός με πέτρινα καλντερίμια, όπου δεν επιτρέπεται η κίνηση αυτοκινήτων. Πολλά από τα σπίτια έχουν αναπαλαιωθεί, ενώ στο χωριό λειτουργεί κι ένα μικρό θέατρο.
Λίγο νοτιότερα από την Παχειά Ράχη, στη θέση Σφυρίχτρες, βρίσκεται ο Αρχαίος Ελαιώνας, μια κοιλάδα γεμάτη με υπεραιωνόβιες ελιές, οι περισσότερες εκ των οποίων υπολογίζεται - βάσει του εμβαδού του κορμού τους που φτάνει και τα 30 τ.μ. - ότι έχουν ξεπεράσει τα 400 χρόνια ζωής. Θα βρεθείτε στον Ελαιώνα, παίρνοντας κάποιο από τα ορεινά μονοπάτια των γύρω οικισμών (Παχειά Ράχη, Μαραθώνας ή Καπότηδες). Η φυσική ομορφιά του τοπίου αποτέλεσε πριν από 20 χρόνια και χώρο φωτογράφισης για τον οίκο μόδας Hermes.